ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างการทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ (The key differences between sterilization and disinfection)

ทำความเข้าใจถึงความแต่งต่างของการทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ ทั้งในด้านประสิทธิภาพและวิธีการตลอดจนการนำไปใช้งานและผลด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

TOPIC FEATURES

สุวิทย์ แว่นเกตุ

2/7/20241 min read

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างการทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ (The key differences between sterilization and disinfection):

การทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อเป็นกระบวนการที่ใช้ในการฆ่าหรือกำจัดจุลินทรีย์ (เช่น แบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา) แต่มีขอบเขตและประสิทธิผลต่างกัน เรามาเจาะลึกถึงความแตกต่างที่สำคัญระหว่างการการทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ:

การทำให้ปราศจากเชื้อ (Sterilization):

วัตถุประสงค์: การฆ่าเชื้อโรคโดยการทำให้ปราศจากเชื้อมีวัตถุประสงค์เพื่อกำจัดหรือทำลายจุลินทรีย์ทุกรูปแบบ รวมถึงแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา และสปอร์

กระบวนการ: ดำเนินการโดยใช้วิธีการต่างๆ เช่น ความร้อน ไอน้ำ การแผ่รังสี และสารเคมี

วิธีการ: อุณหภูมิสูง (หม้อนึ่งความดัน) ไอน้ำ การแผ่รังสี (ไอออไนซ์หรืออัลตราไวโอเลต) ความร้อนแห้ง การกรอง

เวลาและต้นทุน: การทำให้ปราศจากเชื้อ: มักต้องใช้เวลา ทรัพยากร และอุปกรณ์พิเศษมากกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับวิธีการทำลายเชื้อ

การนำไปใช้งาน:

  • ทางการแพทย์และห้องปฏิบัติการ: การทำให้ปราศจากเชื้อทำให้มั่นใจได้ว่าเครื่องมือและอุปกรณ์ปลอดภัยในการใช้งาน

  • ทางสิ่งแวดล้อม: รักษาสภาพแวดล้อมให้มีความปลอดเชื้อ

ผลต่อจุลินทรีย์:

  • แบคทีเรีย: การทำให้ปราศจากเชื้อจะฆ่าได้ทั้งเซลล์และสปอร์ของแบคทีเรีย

  • สปอร์: สามารถกำจัดสปอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตัวอย่าง:

  • การนึ่งฆ่า (Autoclave): การฆ่าเชื้อเครื่องมือผ่าตัด

  • การใช้วิธีการอื่นๆ: ความร้อน การฉายรังสี การกรอง และแรงดันสูง

ผลลัพธ์: ทำให้อุปกรณ์ที่นำมาทำให้ปราศจากเชื้อจะปราศจากจุลินทรีย์ทั้งหมด ¹²

การทำลายเชื้อ (Disinfection):

วัตถุประสงค์: การฆ่าเชื้อโรคโดยการทำลายเชื้อมีเป้าหมายเพื่อลดจำนวนจุลินทรีย์ที่เป็นอันตรายให้เหลือน้อยมาก

กระบวนการ: เกี่ยวข้องกับวิธีการทางเคมีเพื่อกำจัดหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและเชื้อโรคอื่นๆ

วิธีการ: ใช้สารเคมี (แอลกอฮอล์ สารฟอกขาวคลอรีน) ความร้อน (น้ำเดือด) การฉายรังสี (แสงอัลตราไวโอเลต)

เวลาและต้นทุน: การทำลายเชื้อโดยทั่วไปจะเร็วกว่า สะดวกกว่า และราคาถูกกว่าวิธีการทำให้ปราศจากเชื้อ

การนำไปใช้งาน:

  • ชีวิตประจำวัน: ใช้การฆ่าเชื้อในชีวิตประจำวัน

  • ทางการแพทย์และการตรวจวินิจฉัย: สำหรับการรักษาสุขอนามัยในสถานพยาบาล

ผลต่อจุลินทรีย์:

  • แบคทีเรีย: การฆ่าเชื้อจะฆ่าเฉพาะเซลล์แบคทีเรียเท่านั้น (ไม่สามารถฆ่าสปอร์แบคทีเรีย)

  • สปอร์: ไม่สามารถกำจัดสปอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตัวอย่าง:

  • ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ และ แอลกอฮอล์ ฆ่าเชื้อบาดแผล

  • การฆ่าเชื้อทั่วไป

ผลลัพธ์: การทำลายเชื้อจะช่วยลดปริมาณของจุลินทรีย์แต่ไม่ได้กำจัดจุลินทรีย์ทั้งหมด ¹²

โดยสรุป:

การฆ่าเชื้อโดยวิธีการทำให้ปราศจากเชื้อมีเป้าหมายเพื่อกำจัดจุลินทรีย์ทุกรูปแบบให้หมดสิ้น รวมถึงสปอร์ ในขณะที่การฆ่าเชื้อโดยการทำลายเชื้อมีเป้าหมายเพื่อลดปริมาณจุลินทรีย์ให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัยต่อสุขภาพของประชาชน โดยทั่วไปแล้วการฆ่าเชื้อโดยวิธีการทำให้ปราศจากเชื้อจะใช้ในสถานการณ์ที่จำเป็นต้องมีความปราศจากเชื้ออย่างแท้จริง เช่น ในทางการแพทย์และห้องปฏิบัติการ ในขณะที่การฆ่าเชื้อโดยการทำลายเชื้อมักใช้สำหรับการทำความสะอาดและสุขอนามัยตามปกติในสภาพแวดล้อมในชีวิตประจำวัน

ประเด็นเพิ่มเติม:

  • การฆ่าเชื้อโดยวิธีการทำให้ปราศจากเชื้อเป็นกระบวนการที่เข้มงวดมากกว่าการฆ่าเชื้อโดยการทำลายเชื้อและต้องมีการควบคุมและขั้นตอนการตรวจสอบที่เข้มงวดมากขึ้น

  • ทางเลือกระหว่างการทำให้ปราศจากเชื้อและการทำลายเชื้อขึ้นอยู่กับความต้องการเฉพาะและปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง

  • สิ่งสำคัญคือต้องใช้วิธีการที่เหมาะสมและปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิตสำหรับทั้งสองกระบวนการเพื่อให้มั่นใจถึงประสิทธิภาพ

ดูข้อมูลเพิ่มเติมใน: Youtube@SuvitChannelOne

ที่มา:

(1) What is the difference between sterilization and disinfection? https://microsoftstart.msn.com/en-us/health/ask-professionals/in-expert-answers-on-infection/in-infection?questionid=wedey6qw&type=condition&source=bingmainline_conditionqna.

(2) Difference Between Disinfection and Sterilization - An Overview - BYJU'S. https://byjus.com/biology/difference-between-disinfection-and-sterilization/.

(3) 4 STERILISATION AND DISINFECTION - The National Institute of Open .... https://www.nios.ac.in/media/documents/dmlt/Microbiology/Lesson-04.pdf.

(4) Disinfect vs Sterilize - Difference and Comparison | Diffen. https://www.diffen.com/difference/Disinfect_vs_Sterilize.

(5) What is the Difference between Sterilization and Disinfection? - Moonmed. https://www.moonmed.com/difference-sterilization-disinfection/.

(6) undefined. https://microsoftstart.msn.com/.